X, Ara parra qual seran enveios

X.

Ara parra qual seran enveios

D' aver lo pretz del mon e 'l pretz de dieu,

Que be 'ls poiran guazanhar ambedos

Selh que seran adreitamen romieu

Al sepulcre cobrar; dieus, cal dolor,

Que Turc aian forsat nostre senhor!

Pensem el cor la desonor mortal,

E de la crotz prendam lo sanh senhal,

E passem lai, qu' el ferms e 'l conoissens

Nos guizara lo bon papa Innocens.

Doncs, pus quascus n' es preguatz e somos,

Tragua s' enan e senh s' el nom de dieu

Qu' en la crotz fo mes entre dos lairos

Quan, ses colpa, l' auciron li Juzieu;

Quar, si prezam leialtat ni valor,

Son dezeret tenrem a dezonor;

Mas nos amam e volem so qu' es mal,

E soanam so qu' es bon e que val;

Qu' el viures sai es a totz defalhens,

Del murir lai serem totz temps jauzens.

Non deuria esser hom temeros

De suffrir mort el servizi de dieu,

Qu' el la suffri el servizi de nos,

Don seran sals essems ab sant Andrieu

Sehls qu' el segran lai vas Monti Tabor;

Per que negus non deu aver paor,

El viatge, d' aquesta mort carnal;

Plus deu temer la mort esperital

On seran plors et estridors de dens,

Que sans Matieus o mostr' e n' es guirens.

Avengutz es lo temps e la sazos

On deu esser proat qual temon dieu,

Qu' el non somo mas los valens e 'ls pros,

C' aquels seran totz temps francamen sieu

Qui seran lai fis e bos sofridor

Ni afortit ni bon combatedor,

E franc e larc e cortes e leyal,

E remanran li menut e 'l venal,

Que dels bons vol dieus qu' ab bos fagz valens

Se salvan lai, et es belhs salvamens.

E s' anc Guillem Malespina fon bos

En est segle, ben o mostra en dieu,

Qu' ab los premiers s' es crozatz voluntos

Per socorr' el sant sepulcr' e son fieu,

Don an li rey colp' e l' emperador,

Quar no fan patz et acort entre lor

Per desliurar lo regisme reyal,

E 'l lum e 'l vas e la crotz atretal

Qu' an retengut li Turc tan longuamens,

Que sol l' auzirs es us grans marrimens.

Marques de Monferrat, vostr' ansessor

Agron lo pretz de Suri' e l' onor,

E vos, senher, vulhatz l' aver aital;

El nom de dieu vos metetz lo senhal,

E passatz lai, que pretz et honramens

Vos er el mon, et en dieu salvamens.

Tot so qu' om fai el segl' es dreitz niens,

Si a la fi non l' aonda sos sens.

Aimeri de Péguilain.

IX, Pus flum Jordan ai vist e 'l monimen,

IX.

Pus flum Jordan ai vist e 'l monimen,

A vos, vers dieus, qu' es senher dels senhors

Ne ren merces, quar vos plac tan d' onors

Qu' el sancte loc on nasques veramen

M' avetz mostrat, don ai mon cor jauzen;

Quar s' ieu era en Proensa, d' un an

No m clamarian Sarrazis Johan.

Ara ns don dieus bona vi' e bon ven,

E bona nau e bos governadors,

Qu' a Marcelha m' en vuelh tornar de cors;

Quar s' ieu era de lai mar veramen,

Acre e Sur e Tripel e 'l Sirven

E l' Espital e 'l Templ' e 'l rey Johan

Coman a dieu e l' aigua de Rotlan.

Qu' en la terra a croy emendamen

Del rey Richart, de Fransa ab sas flors

Soli' aver bon rey e bos senhors,

E 'n Espanha un autre rey valen,

E Monferrat bo marques eyssamen,

E l' emperi emperador prezan,

Aquestz que i son no sai quo s captenran.

Belh senher dieus, si feyssetz a mon sen,

Ben guardaratz qui faitz emperadors,

Ni qui faitz reys, ni datz castels ni tors;

Quar pus son rics, vos tenon a nien;

Qu' ieu vi antan faire man sagramen

L' emperador, don ar s' en vai camjan,

Quo fes lo guasc que traisses de l' afan.

Emperador, Damiata us aten;

E nueg e jorn plora la blanca tors

Per vostr' aigla qu' en gitet us voutors;

Volpilla es aigla que voutor pren.

Anta y avetz e 'l Soudan onramen,

E part l' anta avetz hi tug tal dan

Que nostra ley s' en vai trop rezeguan.

Peirols.

VIII, Nostre senher somonis el mezeis

VIII.

Nostre senher somonis el mezeis

Totz los arditz e 'ls valens e 'ls prezatz

Qu' ancmais guerra ni cocha no 'l destreis,

E d' aquesta ten se fort per grevatz,

Que presa es la vera cros, e 'l reis,

E 'l sepulcres a de secors fraitura;

Don tuit crezem ab leial fe segura

Que lo sains fuocs y deissen, c' om o ve;

Per que no i fai nuill esfortz qui so cre.

Sel que es coms e ducs, e sera reis,

S' es mes enan, per qu' es sos pretz doblatz, 

Qu' el vol mais pretz c' om de las doas leis, 

Dels crestians, ni dels no batejatz;

Et el vol pretz, a las obras pareis

Qu' el vol tant pretz e tant bon' aventura,

Per que sos pretz creis ades e meillura;

Qu' el vol lo pretz del mal e 'l pretz del be,

E vol tant pretz c' ambedos los rete.

Aras sai eu qu' adreitz vol esser reis

Lo reis Felips, que dizon qu' es crozatz,

Et anc Carles en tal pretz no s' empeis

Com el fara, d' aiso s' es ben vanatz.

Bertrand de Born.