dimarts, 17 d’octubre del 2023

XXII, Ira e dolor s' es dins mon cor asseza,

XXII.


Ira e dolor s' es dins mon cor asseza,

Si qu' a per pauc no m' auci demanes,

Quar nos met jos la crotz qu' aviam preza

En la honor d' aisselh qu' en crotz fos mes;

Que crotz ni ley no ns val ni ns guia 

Contra 'ls fels Turcx que dieus maldia, 

Ans es semblans, segon qu' hom pot vezer, 

Qu' a dan de nos los vol dieus mantener.


Al comensar an Cezaria conqueza,

E 'l fort castelh d' Assur per forsa pres.

Ai! senher dieus, e qual via an preza

Tan cavalier, tan sirven, tan borzes

Que dins los murs d' Assur avia?

Ailas! lo regne de Suria

N' a tant perdut que, qui n vol dir lo ver,

Per tos temps mais n' es mermatz de poder.


E no us pessetz que per tan s' en recreza,

Qu' ans a jurat e dich tot a pales

Que ja nulhs hom que en Jezu Crist creza

Non remanra, s' el pot, en est paes;

Enans fara bafomairia

Del mostier de sancta Maria;

E pus son filhs, qu' en degra dol aver,

O vol ni 'l play, ben deu a nos plazer.


Doncx ben es fols qui ab Turcx mov conteza, 

Pus Jezus Crist no lor contrasta res,

Qu' els an vencut e venson, de que m peza, 

Francx e Tartres, Ermenis e Perses,

E sai nos venson quascun dia, 

Quar dieus dorm qui veillar solia, 

E Bafomet obra de son poder,

E fai obrar lo Melicadeser.


Lo papa fa de perdon gran largueza 

Contr' Alamans ab Arles e Frances:

E sai mest nos mostran gran cobeeza,

Quar nostras crotz van per crotz de tornes,

E qui vol camjar romania

Per la guerra de Lombardia,

Nostres legatz, don ieu vos dic per ver

Qu' els vendon dieu e 'l perdon per aver.


Senhors frances, Alexandria

Vos a piegz fag que Lombardia,

Que lai vos an Turcx sobraz de poder,

Pres e vencut, e rendutz per aver.


Le Chevalier du Temple.

XXI, Emperaire, per mi mezeis,

XXI.


Emperaire, per mi mezeis,

Sai, quant vostra proeza creis,

No m sui jes tardatz del venir,

Que jois vos pais e prez vos creis,

E jovens vos ten baud e freis

Que fai vostra valor doucir.


Pois lo fils de dieu vos somo

Qu' el vengetz del ling Farao,

Ben vos en devetz esbaudir;

Contra 'ls portz faillon li baro,

Li plus de conduich e de do,

E ja dieus no 'ls en lais jauzir.


Mais entr' els de lai es remas

Ad ops d' Espaingna e del vas;

En devetz ben l' afan soffrir,

E 'ls Sarrazis tornar atras,

E de l' aut orgoill forvenir,

E dieus er ab vos al fenir.


Als Amoravis fai conort

Per las poestatz d' outra 'l port,

C' ant pres una tella ad ordir

De drap d' enueia e de tort,

E ditz cadaus c' a sa mort

S fara de sa part desvestir.


Mas de lai n' ant blame li ric

C' amon lo sojorn e l' abric,

Mol jazer e soau dormir,

E nos sai, segon lo prezic,

Conquerem de dieu per affic

L' onor e l' aver e 'l merir.


Trop si van entr' els cobeitan

Aicill que vergoigna non an,

E s cuian ab l' anar cobrir;

Et eu dic lor, segon senblan,

Qu' el cap derrier e 'ls pes avan

Los coven dels palaitz issir.


Per pauc Marcabrus non trasaill

De joven, can per aver faill

E cel qui plus l' ama acuillir,

Can venra al derrier badaill,

E mil marcs non daria un aill,

Si lor fara la mortz pudir.


Ab lavador de Portegal

E del rei navar atretal,

Ab sol que Barsalona i s vir

Ves Toleta l' emperial,

Segur poirem cridar reial,

E paiana gen desconfir.


Si no fosson tan gran li riu,

Als Amoravis fora esquiu,

E pogram lor o ben plevir,

E s' atendon lo recaliu

E de Castella 'l seingnoriu,

Cordoail farem magrezir.


Mas Fransa, Peitau e Beriu

Aclina un sol seignoriu,

Venga sai dieu son fieu servir;

Qu' eu no sai per que princes viu,

S' a dieu no vai son fieu servir.


Marcabrus.

XX, Tornatz es en pauc de valor

XX.


Tornatz es en pauc de valor

Lo segles, qui ver en vol dir,

E 'l clergue son ja li peior

Que degran los bes mantenir,

Et an un tal usatge

Que mais amon guerra que patz,

Tan lur play maleza e peccatz;

Per qu' al premier passatge

M' en volria esser passatz,

Qu' el mais de quan vey mi desplatz.


E son ves els mezeis trachor

Li ric malvat, per qu' els n' azir;

Qu' els an huelhs e non an lugor,

Ni 'n res no sabon avenir

Que sia d' agradatge;

Tan los eyssorba cobeitatz,

Enjans, feunia e malvestatz

Que perdut an paratge;

E per aiso pert sas clardatz

Pretz e valors e lialtatz.

Ben volgra acsem un senhor

Ab tan de poder e d' albir

Qu' als avols tolgues la ricor

E no 'ls laisses terra tenir,

E dones l' eretatge

A tal que fos pros e prezatz;

Qu' aissi fo 'l segles comensatz,

E no y guardes linhatge,

E mudes totz los ricx malvatz

Si cum fan Lombartz poestatz.


Quan cug chantar, ieu planc e plor

D' aisso que vey esdevenir,

Car per pauc no muer de dolor

Quan en mon cor pens e cossir

La perd' e 'l gran dampnatge

Qu' a pres cortezia e solatz;

Que si de chantar vos mesclatz,

Ni us donatz alegratge,

Totz diran vos etz fols proatz,

Si de totz joys no vos layssatz.


E prec al bon emperador,

Que s' es crozatz per dieu servir,

Qu' el muova ab forsa et ab vigor

Ves la terra on dieus volc murir

E mes son cors en gatge

Per nos, e 'n fo en crotz levatz,

E per nos batutz e nafratz;

Don fan gran vilanatge,

Quar per nos son tan sufertatz,

Los Turcx fals e desnofezatz.


Emperaire, si be us pessatz

Cum fay dieus vostras voluntatz,

E l' avetz fin coratge,

Hom dira vos etz coronatz

De pretz sobre totz, e renhatz.


Sirventes, Mon Cenis passatz

Et a En Oth del Caret digatz

Qu' ie us tramet per messatge, 

Qu' el s' an lai on Jesus fo natz

Puois er son bon pretz coronatz.


Folquet de Romans.