dimecres, 18 d’octubre del 2023

VI, D' un sirventes no m qual far longor ganda,

VI.


D' un sirventes no m qual far longor ganda, 

Tal talent ai qu' el digua e que l' espanda, 

Quar n' ai razon tan novella e tan granda 

Del jove rey qu' a fenit sa demanda

Son frair Richart, pus sos pairs lo y comanda, 

Tant es forsatz!

Pus En Enrics terra non te ni manda,

Sia reys dels malvatz.


Que malvatz fai quar aissi viu a randa,

A liurazon, a comte et a guaranda;

Reys coronatz, que d' autrui pren liuranda,

Mal sembla Arnaut lo marques de Bellanda

Ni 'l pros Guillem que conquis tor Miranda,

Tan fon prezatz!

Pus en Peitau lur ment e lur truanda,

No y er mais tant amatz.


Ja per dormir non er de Coberlanda,

Reys dels Engles, ni non conquerra Yrlanda,

Ni ducx clamatz de la terra normanda,

Ni tenra Angieus ni Monsaurelh ni Canda,

Ni de Peitieus non aura la miranda,

Ni coms palatz

Sai de Bordelh, ni dels Gascos part landa

Senhers ni de Bazatz.


Cosselh vuelh dar el so de N' Alamanda,

Lai a 'N Richart, sitot non lo m demanda;

Ja per son frair mais sos homes no blanda,

No com fai elh, ans asetja e 'ls aranda,

Tolh lur castelhs e derroqu' et abranda

Deves totz latz;

E 'l reys torn lai ab aiselhs de Guarlanda

E l' autre sos conhatz.


Lo coms Jaufres cui es Breselianda

Volgra fos primiers natz,

Car es cortes, e fos en sa comanda

Regismes e duguatz.


Bertrand de Born.

V, Un sirventes fatz dels malvatz barons,

V.


Un sirventes fatz dels malvatz barons,

E jamais d' els no m' auziretz parlar;

Qu' en lor ai fraiz mais de mil agulions,

Anc non puoic far un correr ni trotar;

Ans se laissen ses clam deseretar.

Maldiga 'ls dieus! e que cuian doncs far

Nostre baron? C' aissi com us confraire

No i es uns no 'l poscatz tondr' e raire,

O ses congrenz dels quatre pes ferar.

Lous e 'N Aimars, N Aquenbautz e 'N Guions 

Degran oimai lor joven demostrar,

Quar joves rics cui non platz messios,

Cortz ni guerra, non po en pretz montar,

Ni s fai temer ni grazir ni onrar;

Que de Londres tro qu' a la ciutat d' Aire

Non i a un qu' en la terra son paire

No ill faisson tort, senes tot caloingnar.


Bertrand de Born.

IV, Pus Ventedorn e Comborn e Segur

IV.


Pus Ventedorn e Comborn e Segur

E Torena e Monfort e Guordon

An fag acort ab Peiregorc e jur,

E li borges si claven d' eviron,

M' es bon e belh hueymais qu' ieu m' entremeta

D' un sirventes per elhs aconortar,

Qu' ieu no vuelh ges sia mia Toleta

Per qu' ieu segurs non i pogues estar.

A! Puiguillems e Clarens e Granolh

E Sanh Astier, molt avetz gran honor,

Et ieu mezeis qui conoisser la m vol,

Et a sobrier Engolesmes maior,

Qu' En charretier que gurpis sa charreta

Non a deniers ni no pren ses paor;

Per qu' ab onor pretz mais pauca terreta

Q' un emperi tener a dezonor.


Si 'l rics vescoms qui es caps dels Guascos,

A cui apen Bearns e Gavardans,

E 'N Vezias o vol e 'N Bernardos

E 'l Senher d' Ayx e selh cui es Marsans,

D' aquelha part aura 'l coms pro que fassa,

Et eissamen aissi com el es pros,

Ab sa gran ost que atrai et amassa,

Venha s' en sai et ajoste s' ab nos.


Si Talhaborcs e Pons e Lezinhans

E Malleons e Taunais fos en pes,

Et a Siurac fos vescoms vius e sans,

Ja non creirai que non nos ajudes

Selh de Toartz; pois lo coms lo menassa,

Venha s' ab nos, e non sia ges vans,

E demandem li tro que dreg nos fassa

Dels homes qu' el nos a traitz d' entr' els mans.


Entre Peitau e la ylha 'n Bocart

E Mirabelh e Laudun e Chino,

A Claraval an bastit, ses regart,

Un belh caslar el mieg d' un plan cambo;

Mas no vuelh ges lo sapcha ni lo veya

Lo joves reys, que no ill sabria bo,

Mas paor ai, pus aitan fort blanqueya,

Qu' el lo veira ben de Matafelo.


Del rey Felip veirem be si panteya,

O si segra los usatges Karlo;


D' En Talhafer, pus so senher l' autreya

D' Engolesme, et elh l' en a fag do;


Quar non es bo de so que reys autreya, 

Quant a dig d' oc, que pueys digua de no.


Bertrand de Born.