XII, Ar faray, sitot no m platz

XII.

Ar faray, sitot no m platz

Chantar verses ni chansos,

Sirventes en son joyos,

E sai qu' en seray blasmatz;

Mas del senhor suy servire

Que per nos suferc martir

Et en crotz deynhet morir,

Per qu' ieu no m tem de ver dire.

Quar vey qu' el temps s' es camjatz

E 'ls auzelletz de lurs sos;

E paratges que chai jos

E vilas coutz son prezatz,

Clercx e Frances cuy azire,

Qu' ieu per ver vey dregz delir

E merces e pretz veuzir;

Dieus m' en do so qu' ieu 'n dezire.

Tant es grans lur cobeytatz

Que dreytura n' es al jos,

Et enjans e tracios

Es dreitz per elhs apellatz,

Don pretz, dos, solatz e rire

Franh, e vezem car tenir

Los malvatz que ges servir

Non podon dieu ni ver dire.

Per qu' ieu suy al cor iratz,

Quar aissi s pert ad estros

Per sofracha d' omes bos

Aquest segle ves totz latz,

Qu' ieu vey qu' hom met en azire

Drechura per fals mentir,

E 'l tort ans qu' el drech escrir

E 'l mals enans qu' el bes dire.

Joglars, ben son desamatz

La flor dels valens baros

Cuy cortz, dompneyars e dos

Plazion joys e solatz;

Qu' er, si re als voletz dire,

Vos pessaran descarnir,

Quar ja no 'ls pot abellir,

Qu' aver aver lur tolh rire.

Lo valens coms, sens fench dire,

Mante pretz e s fa grazir

D' Astarac, e 'l platz servir

E donar e joy e rire.

Guillaume Anelier de Toulouse.

XI, Sirventes e chansos lais

XI.

Sirventes e chansos lais

E tot quan suelh far ni dire,

Que ja no 'n parlarai mais;

Quar des que fui natz,

Mi sui trebalhatz

Cum pogues mi dons defendre 

Dels manens malvatz;

Mas tot es niens,

Que l' aurs e l' argens,

El vis e 'l fromens

Fai ves si atraire

Dona de mal aire,

Que l' am e la bais,

E que 'l senhorey,

Sitot s' es de malvada ley.

Jamais feutres ni gambais,

Solatz, ni motz que fan rire,

Ni torneys, on hom s' eslais,

No seran prezatz,

Servitz ni honratz

Per elms ni per escutz fendre

Tals temps es tornatz!

Quar s' etz belhs e gens,

Larcx et avinens,

E non etz manens,

No vos valra gaire;

Q' us fals d' avol aire,

Vilas e putnais

Part vos non estey

Ab deniers que tenha e maney.

Era 'n faran colh e cais,

Si m vau josta lor assire,

Las falsas, cui dieus abais;

Et er me vedatz

Lo joys e 'l solatz,

Quar conosc e sai entendre

Las lurs malvestatz;

Pueys las avols gens

Diran entre dens

Qu' ieu sui mal dizens,

Et ieu, per mon paire,

Cuiava lur traire

Lo pel don lur nais

Malvestatz, e vey

Que per un lur en naisson trey.

Un pauc estan en bon plais,

Quan si podon escondire

Al prim que jovens las pais,

Tro qu' es aut montatz

Lur pretz ves totz latz,

Mas pueys lo fan bas deyssendre,

Qu' ab lur orretatz

En fan per totz sens

Lurs drutz conoyssens,

Per qu' ieu serai lens

De tornar al laire,

Si m' en puesc estraire;

Quar totz malvatz fais

Porta qui las crey,

E parec en la cub' al rey.

Ges ab donas no m' irais,

Ni ja negus no s cossire

Qu' ieu per lur mal dir engrais;

Mas tan suy iratz,

Quan vey lur beutatz

Lay, on no s' eschay, despendre,

Per qu' ay ajustatz

Aitals motz cozens

Que lur es grans sens

E castiamens,

Quar quant aug retraire

La foudatz ni braire,

Cove que s biais

E que no folley,

Ans fassa so que ben l' estey.

Mielhs mi vai qu' al rey

Ab que m melhur e non sordey.

Pierre de Bussignac.

X, Quan lo dous temps d' abril

X.

Quan lo dous temps d' abril

Fa 'ls arbres secs fulhar,

E 'ls auzelhs mutz cantar

Quascun en son lati,

Ben volgr' aver en mi

Poder de tal trobar,

Cum pogues castiar

Las domnas de falhir,

Que mal ni dan no m' en pogues venir.

Qu' ieu cugiey entre mil

Una lial trobar,

Tan cuiava sercar;

Totas an un trahi,

E fan o atressi

Col laire al bendar,

Que demanda son par

Per sas antas sofrir,

Per qu' el mazans totz sobre lui no s vir.

Tant an prim e subtil

Lur cor per enganar,

Qu' una non pot estar

Que sa par non gali;

Pueys s' en gab e s' en ri,

Quan la ve folleiar;

E qui d' autruy afar

Si sap tan gent formir,

Ben es semblans qu' el sieu sapch' enantir. 

E selha que del fil

A sos ops no pot far,

Ad autra en fai filar;

E ja peior mati

No us qual de mal vezi;

Que so qu' avetz plus car

Vos faran azirar,

E tal ren abelhir

Que de mil ans no vos poiretz jauzir.

Si las tenetz tan vil

Que las vulhatz blasmar,

Sempre us iran jurar,

Sobre las dens N Arpi,

Que so qu' om ditz que vi

No s fai a consirar;

E saubran vos pregar

Tan gent ab lur mentir

De lurs enjans nulhs hom no s pot guandir.

Qui en loc feminil

Cuia feutat trobar

Ben fai a castiar;

Qu' ieu dic qu' en loc cani

Vai ben sercar sai:

E qui vol comandar

Al milan ni baillar

Sos poletz per noyrir,

Ja us dels grans no m don pois per raustir.

Anc Rainartz d' Isengri

No s saup tan gent venjar,

Quan lo fetz escorjar,

E il det per escarnir

Capel e gans, com ieu fas quan m' azir.

Donas, pois castiar

No us voletz de falhir,

Amtas e dans vos n' aven a sufrir.

                                                    Pierre de Bussignac.